కొండా లక్ష్మణ్ బాపూజీ (27 సెప్టెంబర్ 1915 – 21 సెప్టెంబరు 2012) తెలంగాణ తిరుగుబాటులో పాల్గొన్న భారతీయ స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు మరియు తెలంగాణ ఉద్యమకారుడు. తెలంగాణ రాష్ట్ర సాధన కోసం జీవితాంతం పోరాడారు. బాపూజీ 1941లో మహాత్మా గాంధీని కలిశారు మరియు ఆయన స్ఫూర్తితో 1942లో క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో పాల్గొన్నారు.

1947-48లో జరిగిన తెలంగాణ సాయుధ పోరాటంలో నిజాం, రజాకార్లకు వ్యతిరేకంగా కూడా యుద్ధం చేశాడు. అతను 1952 నాన్-ముల్కీ ఆందోళనలో పాల్గొన్నాడు. 1969 మార్చి 29న తెలంగాణా కోసం తన పదవికి రాజీనామా చేసిన కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వంలో మొదటి మంత్రి, ఆపై 1969 తెలంగాణా ఆందోళనకు ఊతం ఇవ్వడంలో పాల్గొన్నారు.

1952లో తొలిసారిగా ఆసిఫాబాద్ నియోజకవర్గం నుంచి ఎమ్మెల్యేగా ఎన్నికయ్యారు. 1957లో ఆసిఫాబాద్ రిజర్వ్‌డ్ నియోజకవర్గంగా మారడంతో పద్మశాలి జనాభా ఎక్కువగా ఉన్న నల్గొండ జిల్లాకు మారారు. అతను 1957లో చిన్న కొండూరు (తరువాత భోంగిర్‌గా పేరు మార్చబడింది) నియోజకవర్గం నుండి గెలుపొందారు మరియు 1957 నుండి 1960 వరకు డిప్యూటీ స్పీకర్‌గా మరియు 1960 నుండి 1962 వరకు మంత్రిగా పనిచేశారు.

అతను 1962లో మునుగోడు నియోజకవర్గం నుండి ఎమ్మెల్యేగా పోటీ చేసి విఫలమయ్యాడు, కానీ తరువాత భోంగీర్ అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం (1967-72, 1972-78) నుండి రెండు పర్యాయాలు ఎమ్మెల్యేగా మరియు మంత్రిగా (1967-69) పనిచేశాడు.

అతని సామర్థ్యాలు, ముక్కుసూటి స్వభావం మరియు క్లీన్ ఇమేజ్ కారణంగా అతను రెండు పర్యాయాలు ముఖ్యమంత్రి పదవికి ముందున్నాడు. కుల సమీకరణలు, కాంగ్రెస్‌లోని అంతర్గత రాజకీయాల కారణంగా ఆయన బస్ మిస్ అయ్యారనేది అందరికీ తెలిసిందే. మాజీ ప్రధాని రాజీవ్ గాంధీ మండల్ కమిషన్ సిఫార్సులను వ్యతిరేకించడం పట్ల అసంతృప్తితో 1987లో కాంగ్రెస్ ప్రాథమిక సభ్యత్వానికి రాజీనామా చేశారు.

తెలంగాణ సాధన సమితి సభ్యుడు. ‘‘నవంబర్ 2, 2008న తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటును ఘనంగా ప్రకటిస్తున్నాం’’ అని ప్రకటించారు.

తెలంగాణ ప్రాంతానికి చెందిన చాలా మంది నాయకులకు భిన్నంగా, తెలంగాణ రాష్ట్ర సాధన కోసం కొండా లక్ష్మణ్ బాపూజీ త్యాగం చేసి నాలుగు దశాబ్దాలపాటు అధికారానికి దూరంగా ఉన్నారు.

హైదరాబాద్‌లో అఖిల భారత పద్మశాలి సంఘం ఏర్పాటులో కీలకపాత్ర పోషించారు.

2014లో, హైదరాబాద్‌లోని ఉద్యాన విశ్వవిద్యాలయానికి తెలంగాణ ప్రభుత్వం శ్రీ కొండా లక్ష్మణ్ తెలంగాణ స్టేట్ హార్టికల్చరల్ యూనివర్సిటీ అని పేరు పెట్టింది.

ఆయన జన్మదినాన్ని తెలంగాణ ప్రభుత్వం అధికారికంగా నిర్వహిస్తోంది.

అతను 21 సెప్టెంబర్ 2012న హైదరాబాద్‌లోని తన నివాసం జల దృశ్యంలో మరణించాడు.