దిల్లీ: డెంగ్యూ మరియు గున్యా వంటి వ్యాధులకు కారణమయ్యే వైరస్‌లను ప్రసారం చేసే దోమలు తమ గుడ్లను విపరీతమైన దాహం నుండి ఎలా కాపాడుకుంటాయో పరిశోధకులు కనుగొన్నారు. ఇందుకోసం తమ జీవక్రియలను మార్చుకుంటున్నామని వివరణ ఇచ్చారు. ఈ జబ్బుల నిర్వహణలో కొత్త విధానాలకు మార్గం సుగమం అవుతుందని అంటున్నారు. ఐఐటీ మండి, బెంగళూరులోని స్టెమ్ సెల్ సైన్స్ అండ్ రీజెనరేటివ్ మెడిసిన్ శాస్త్రవేత్తలు ఈ పరిశోధన చేశారు. చాలా కణాలలో నీరు ఉంటుంది. ఏదైనా జీవి నిర్జలీకరణం చెందడం హానికరం. ఎందుకంటే ప్రొటీన్లు మరియు ఇతర జీవ భాగాల సరైన పనితీరుకు తగినంత నీరు అవసరం. కొన్ని జాతులు తక్కువ నీటితో వాతావరణంలో జీవించగలిగేలా అభివృద్ధి చెందాయి. వాటిలో ఈడిస్ ఈజిప్టి దోమ ఒకటి. ఇది జికాతో సహా అనేక వైరల్ వ్యాధులను కలిగి ఉంటుంది. గన్యా, ఎల్లో ఫీవర్, డెంగ్యూ. ఈ దోమలు ఉత్తర ఆఫ్రికాలో ఉద్భవించాయి మరియు ఇప్పుడు ప్రపంచవ్యాప్తంగా కనిపిస్తాయి. ఏడెస్ దోమ గుడ్లు లార్వాగా అభివృద్ధి చెందడానికి 72 గంటల వరకు పట్టవచ్చు. ఈ క్రమంలో వారు కనీసం పదిహేను గంటలపాటు డీహైడ్రేషన్‌ను తట్టుకోగలగాలి. ఈ మధ్యకాలంలో ఎండు గుడ్లు పొదగలేదు. డీహైడ్రేషన్ ద్వారా మార్పు చెందని గుడ్ల జీవక్రియ వ్యవస్థలలో అనేక మార్పులు దగ్గరగా పరిశీలించిన తర్వాత కనుగొనబడ్డాయి. వారు మొత్తంగా నెమ్మదిగా జీవక్రియను కలిగి ఉంటారు. డీహైడ్రేషన్ వల్ల కలిగే ఆక్సీకరణ ఒత్తిడి యొక్క పరిణామాలను తగ్గించే ఎంజైమ్‌లలో పెరుగుదల ఉంది. డీహైడ్రేషన్‌కు ఈ గుడ్ల నిరోధకతను లక్ష్యంగా చేసుకుని చర్యలు తీసుకోవడం ద్వారా దోమల వ్యాప్తిని నిరోధించడం సాధ్యమవుతుందని శాస్త్రవేత్తలు పేర్కొన్నారు.